วันนี้เราจะพาคุณผู้อ่านทุกท่านไปรู้จักกับ 5 ธุรกิจที่ดำเนินการในรูปแบบบริษัทที่มีอายุเก่าแก่มากที่สุดในโลกกันครับ ความน่าแปลกใจอย่างที่สุดของเรื่องราวในวันนี้ก็คือ การที่บริษัท 5 แห่งที่เก่าแก่ที่สุดในโลกนี้ และอีกหลาย ๆ แห่ง ที่อาจจะใหม่กว่านี้ขึ้นมาอีกหน่อย มาจากที่เดียวกันหมดเลย นั่นคือประเทศญี่ปุ่น
ในภาษาญี่ปุ่น เรียกกิจการที่ดำเนินการมาอย่างต่อเนื่องยาวนานว่า ชินิเสะ (老舗, ร้านเก่าแก่) โดยกิจการที่เรียกว่าชินิเสะได้นั้นต้องมีอายุอย่างน้อย 100 ปี และหลาย ๆ แห่งก็มีอายุมากกว่า 1,000 ปี ดังเช่น 5 บริษัทที่เรานำมาให้รู้จักในวันนี้
นอกจากคุณผู้อ่านจะได้รู้ว่าบริษัททั้ง 5 คือที่ไหนและทำธุรกิจอะไร ในตอนท้ายเราได้ไปค้นคว้าหาความคิดเห็นและข้อมูลทางประวัติศาสตร์เพิ่มเติมมาด้วย ว่าอะไรเป็นสาเหตุที่ทำให้ธุรกิจจากประเทศญี่ปุ่นจำนวนมากมีอายุยาวนานได้ขนาดนั้น เอาล่ะ เรามาเริ่มกันเลยครับ
อันดับที่ 5 – เก็นดะ ชิเกียว
(Genda Shigyō) อายุ 1,235 ปี
เก็นดะ ชิเกียว เป็นบริษัทกระดาษ มีที่ตั้งอยู่ที่เมืองเกียวโต ก่อตั้งมาตั้งแต่ ค.ศ.771
สินค้าของเก็นดะ ชิเกียว คือมิซูฮิกิ กระดาษที่มีลักษณะคล้ายกับริบบิ้น ที่ชาวญี่ปุ่นนิยมใช้ในทุกเหตุการณ์สำคัญในชีวิต ตั้งแต่วันเกิด วันแต่งงาน ไปจนถึงงานศพ โดยจะใช้สีที่แตกต่างกันออกไปตามแต่โอกาสนั้น ๆ เช่น สีแดง สีขาว สีทอง สำหรับงานมงตล หนทอสีเหลือง สีดำ สำหรับงานอวมงคล
อันดับที่ 4 – โรงแรมโฮชิ เรียวกัง
(Hōshi Ryokan) อายุ 1,288 ปี
เป็นธุรกิจเรียวกัง หรือโรงแรมแบบดั้งเดิมของญี่ปุ่น ตั้งอยู่ในจังหวัดอิชิคาวะ ก่อตั้งขึ้นในปี ค.ศ.718
โฮชิ เรียวกัง ถูกบริหารโดยตระกูลโฮชิตระกูลเดียว นับตั้งแต่เริ่มกิจการมาตลอด 46 รุ่น ปัจจุบันมีเว็บไซต์ให้เข้าไปเยี่ยมชมได้ที่ https://www.ho-shi.co.jp/en/
อันดับที่ 3 – โรงแรมโคมัน
(Sennen-no Yu Koman) อายุ 1,289 ปี
เป็นธุรกิจเรียวกังเช่นเดียวกัน ตั้งอยู่ในจังหวัดเฮียวโงะบนเกาะฮอนชู ตั้งแต่ปี ค.ศ.717 (ก่อนอันดับ 4 เพียงปีเดียว)
ผู้ก่อตั้งมีชื่อว่า กอนโนคามิ ฮิวเกะ ปัจจุบันมีผู้บริหารต่อเนื่องยาวนานมาถึง 46 รุ่นแล้ว ไปชมเว็บไซต์ของโรงแรมได้ที่ http://www.sennennoyu-koman.com/
อันดับที่ 2 – โรงแรมนิชิยามะอนเซ็งเคอุนคัง
(Nishiyama Onsen Keiunkan) อายุ 1,300 ปี
เรียกสั้น ๆ ว่า เคอุนคัง ยังคงเป็นธุรกิจโรงแรม ถือเป็นโรงแรงที่เก่าแก่ที่สุดในโลกและในญี่ปุ่น จากการรับรองของกินเนส เวิลด์ เรกคอร์ดส์ ก่อตั้งมาตั้งแต่ปี ค.ศ.705 และอาจจะถือได้ว่าเป็นบริษัทที่เก่าแก่ที่สุดในโลก หากไม่นับอันดับ 1 ของเรา เนื่องจากอันดับ 1 ของเราแปรสภาพเป็นบริษัทลูกจากการถูกเข้าซื้อกิจการไปแล้ว
มีห้องพัก 37 ห้อง ภัตตาคาร และห้องอาบน้ำพุร้อน สามารถไปชมเว็บไซต์ได้ที่ https://www.keiunkan.co.jp/en/
อันดับที่ 1 – คงโงกูมิ
(Kongō Gumi) อายุ 1,428 ปี
บริษัทก่อสร้างวัดและศาลเจ้า และเป็นบริษัทที่ดำเนินกิจการอย่างต่อเนื่องและเป็นอิสระมายาวนานที่สุดในโลก ตั้งแต่ปี ค.ศ.578 จนกระทั่งถูกซื้อกิจการไปในปี 2006
ผู้ก่อตั้งคงโงกูมิ เป็นวิศวกรที่เจ้าชายโชโตกุนำมาจากอาณาจักรแพคเจ (ปัจจุบันเป็นส่วนหนึ่งของเกาหลี) เพื่อสร้างวัดชินเท็นโนะ โดยสิ่งก่อสร้างสำคัญหลายแห่งในญี่ปุ่นล้วนเป็นผลงานที่โดดเด่นของคงโงกูมิ เช่น ปราสาทโอซาก้า และวัดโฮริว
จากปัญหาขาดสภาพคล่อง ความต้องการสร้างวัดและศาลเจ้าในยุคใหม่มีน้อยลงอย่างมาก ทำให้เมื่อปี 2006 คงโงกูมิถูกขายกิจการไปให้กับบริษัททาคามัตสึ แต่ก็ยังคงมือเป็นบริษัทที่มีอายุยาวนานมากที่สุดในโลกอยู่ (ทิ้งห่างอันดับ 2 อย่างเคอุนคังมากกว่า 100 ปี)
ทำไมทั้ง 5 อันดับ ล้วนเป็นบริษัทญี่ปุ่น
ปัจจุบัน บริษัทในซิลิคอนวัลเลย์บริษัทไหนมีอายุเกิน 10 ปี เราก็อาจเรียกได้ว่าเก่าแก่รุ่นคุณปู่ไปแล้วใช่มั้ยครับ ?
แนวโน้มที่ธุรกิจยุคใหม่จะมีอายุยืนยาวนั้นน้อยลงทุกที ถ้าลองไปค้นดูการจัดอันดับบริษัทใน Fortune 500 ในปี 1970 เทียบกับปี 1983 จะเห็นได้ว่าบริษัทต่าง ๆ จากปี 1970 นั้นได้หายไปมากกว่า 1 ใน 3 เลยทีเดียว
เทียบกันชัด ๆ ครับ
1970 > https://archive.fortune.com/magazines/fortune/fortune500_archive/full/1970/
1983 > https://archive.fortune.com/magazines/fortune/fortune500_archive/full/1983/
แต่บนโลกนี้ยังมีธุรกิจอยู่ 967 แห่ง ที่ก่อตั้งมาก่อนปี ค.ศ.1700 และยังคงดำเนินการอยู่จนถึงปัจจุบัน และ 53% ของบริษัทเหล่านั้นมาจากประเทศญี่ปุ่น ตามด้วย 19% ที่ส่วนใหญ่เป็นโรงเบียร์จากเยอรมนี นอกจากนั้นไม่มีประเทศไหนเกิน 5%
จากบทความของนิตยสาร Slate กล่าวว่าญี่ปุ่นเป็น “ประเทศเก่าแก่ที่มีเศรษฐกิจแบบเก่า” ธุรกิจที่อยู่รอดมาได้ยาวนานเหล่านี้ส่วนใหญ่ตั้งอยู่บนระหว่างเส้นทางการค้าจากโตเกียวไปยังเกียวโต และมีเจ้าของเป็นกึ่งชนชั้นนำ และที่หลายคนไม่รู้ก็คือ ถึงแม้บริษัทหลายแห่งจะมีประวัติว่าถูกบริหารโดยครอบครัวเดียวมาหลายสิบรุ่น แต่จริง ๆ แล้วก็มีหลายช่วงที่ผู้รับสืบทอดกิจการเป็นลูกบุญธรรม และมีความเชื่อด้วยว่า การเลือกผู้สืบทอดที่มีความสามารถนั้นมั่นใจได้มากกว่าการให้ธรรมชาติเลือกให้ (จนแม้ทุกวันนี้ก็ตาม ลูกบุญธรรม 98% ในญี่ปุ่นเป็นผู้ชายที่มีอายุ 25-30 ปี) และหากลูกบุญธรรมหย่อนความสามารถลง ก็สามารถถูกแทนที่ได้โดยการเลือกลูกบุญธรรมคนใหม่ขึ้นมาเป็นทายาททางธุรกิจแทนที่
แนวคิดการคัดเลือกคนที่มีความสามารถมาเป็นลูกบุญธรรม จึงอาจเป็นเคล็ดลับว่าทำไมธุรกิจในญี่ปุ่นจึงสามารถอยู่รอดมาได้อย่างยาวนาน นั่นก็อาจเป็นเพราะการคัดเลือกทายาททางธุรกิจด้วยความสามารถ การสร้างความท้าทายให้ต้องพัฒนาตัวเองอย่างไม่หยุดหย่อน
นอกจากนั้น ยังมีสาเหตุอื่น ๆ อีก ได้แก่ การที่คนญี่ปุ่นมีอายุที่ยืนยาว ทำให้สามารถดูแลธุรกิจของตัวเองได้แบบต่อเนื่องมากกว่าประเทศอื่น ๆ ส่งผลให้การเปลี่ยนผ่านจากรุ่นสู่รุ่นมีความคล่องตัวและลดความเสี่ยงที่คนรับไม้ต่อจะทำงานไม่เป็นต่ำลงมาก วัฒนธรรมคนญี่ปุ่นที่จงรักภักดีต่อบริษัทที่ทำงาน ค่านิยมที่จะผลักดันให้ลูกได้ทำงานในบริษัทที่พ่อเคยทำ ค่านิยมความประหยัดและลดความเสี่ยงในการลงทุนแบบฉาบฉวย
ทั้งหมดที่กล่าวมา ล้วนเป็นคุณลักษณะเฉพาะตัวของญี่ปุ่น ดังคำกล่าวที่ว่า “ญี่ปุ่นก็คือญี่ปุ่น เราไม่สามารถหาคำใด ๆ ในโลกนี้มาอธิบายความเป็นญี่ปุ่นได้อีก”
ที่มา
https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_oldest_companies
https://priceonomics.com/why-are-so-many-of-the-worlds-oldest-businesses-in/
https://slate.com/business/2014/10/worlds-oldest-companies-why-are-so-many-of-them-in-japan.html