หลายคนคงเคยเจอสถานการณ์นี้นะครับ
เราตื่นเต้นกับการได้ลองใช้ Virtual Reality (VR) ในการสอน
แต่พอถึงเวลาจริง ผู้เรียนบางคนเวียนหัว บางคนหลุดโฟกัส
บางคนก็งงว่า “แล้วตรงนี้เราต้องทำอะไรต่อครับอาจารย์?”
.
ปัญหาส่วนใหญ่ไม่ได้อยู่ที่เทคโนโลยี
(ถ้าเราไม่นับเรื่อง Motion Sickness นะครับ)
แต่อยู่ที่ การออกแบบบทเรียน ให้เข้ากับสภาพแวดล้อม VR
เพราะถ้าเราเอาบทเรียนแบบเดิมมาใส่ในโลกเสมือนตรง ๆ
มันจะไม่เกิดประสบการณ์ที่แตกต่างจริง ๆ
.
วันนี้ผมเลยอยากชวนคุณครู อาจารย์
มาดู 5 หลักการออกแบบบทเรียน E-learning
ให้เหมาะกับการใช้ร่วมกับ VR ครับ
.
1. ออกแบบเพื่อให้ได้ “ลงมือทำ” ไม่ใช่แค่ “มองดู”
VR มีจุดเด่นเรื่องการโต้ตอบกับวัตถุและสภาพแวดล้อม
ข้อแนะนำของผมก็คือ ให้ผู้เรียนได้จับ หมุน หรือสำรวจสิ่งของต่าง ๆ ในโลกเสมือน
และเปลี่ยนจากการที่ผู้สอนเป็นผู้บอกเล่าเป็นการให้ผู้เรียนค้นพบด้วยตนเอง
.
2. เน้นการเล่าเรื่องแบบมีบริบท (Storytelling)
ผู้เรียนจะจดจำเนื้อหาใน VR ได้ดีถ้า ถ้าอยู่ในสถานการณ์สมจริง
ดังนั้นให้พยายามใช้ฉากและสถานการณ์ที่ใกล้เคียงของจริง
รวมถึงมอบหมายบทบาทให้ผู้เรียนด้วยครับ เช่น เป็นนักสำรวจ แพทย์ หรือวิศวกร
.
3. ออกแบบข้อมูลให้อยู่ใน “พื้นที่ 360°”
อย่าจำกัดทุกอย่างไว้ในพื้นที่เล็ก ๆ แค่ตรงหน้า
ในเมื่อ VR ให้เราสามารถเนรมิตโลกอีกใบได้
ดังนั้น ผมแนะนำว่าให้กระจายข้อมูลเอาไว้รอบ ๆ ตัว
เพื่อให้ผู้เรียนหมุนหัว หันหน้า มองหา หรือได้เดินสำรวจ
ใช้ตำแหน่งและระยะทางเป็นส่วนหนึ่งของการเรียนรู้ไปเลยครับ
.
4. จัดความซับซ้อนให้เหมาะกับเวลาและความสามารถ
ใน VR ถ้ามีข้อมูลมากเกินไปจะทำให้ผู้เรียนสับสน
ข้อแนะนำก็คือ ควรแบ่งเนื้อหาเป็นขั้นตอน
เราควรค่อย ๆ เพิ่มความซับซ้อนทีละน้อยตามระดับความเข้าใจ
.
5. ทดสอบกับผู้เรียนจริงก่อนใช้อย่างเป็นทางการ
ถึงแม้จะเป็นมุมมองบุคคลที่ 1 เหมือนกับเกมคอมพิวเตอร์
ประสบการณ์ใน VR ต่างจากบนคอมพิวเตอร์พอสมควรครับ
ขอให้ตรวจสอบขนาดตัวอักษร ความชัดของภาพ และระยะการมอง
ที่สำคัญ ควรสังเกตด้วยว่าผู้เรียนมีอาการเวียนหัวหรือไม่ และปรับแก้ครัล
.
สรุปสั้น ๆ
1. ออกแบบให้ผู้เรียนได้โต้ตอบ
2. เล่าเรื่องให้มีบริบทสมจริง
3. ใช้พื้นที่ 360° ให้เต็มที่
4. ค่อย ๆ เพิ่มความซับซ้อน
5. ทดสอบจริงก่อนนำไปใช้
.
ก่อนจะเริ่มทำบทเรียน VR ครั้งต่อไป ลองถามตัวเองว่า
ผู้เรียนของเราจะได้ “ทำ” อะไรในโลกนี้
ถ้าคำตอบมีมากกว่า “นั่งดู” แสดงว่าเรากำลังออกแบบได้ถูกทางแล้วครับ